Czucia, które daje jama ustna i nos

Narządy te możemy rozważać razem, raz dlatego, że w codziennym doświadczeniu czucia w nich powstające występują w ścisłym połączeniu, po drugie, ponieważ zadaniem obu jest nadzór nad trawieniem i piecza o zdrowie wewnętrznych organów ciała.

Błona śluzowa jamy ustnej jest wrażliwa na ucisk, ciepło i zimno, oraz na ból. Prócz tego, różne miejsca jamy ustnej dają nam czucia smakowe (słodki, kwaśny, gorzki i słony).

W pierwszej chwili trudno uwierzyć, że istnieją tylko cztery jakości czuć smakowych. Lecz to, co w mowie potocznej nazywamy „smakiem”, jest przeważnie mieszaniną zapachu i smaku.

płaskowniki pa

Powiadamy, że przy zakatarzeniu nie możemy rozpoznać „smaku”; właściwie jednak, skutkiem zajęcia kanałów nosowych, zachodzi tu niemożność rozpoznania zapachu. Znaczna część naszego codziennego pożywienia nie posiada zupełnie smaku. W różnych częściach języka i w głębi jamy ustnej znajdujemy małe butelkowate wgłębienia. Szyjka tego wgłębienia przyjmuje bodźce smakowe (substancje słodkie, kwaśne i t. p.). Wewnątrz butelki znajdują się komórki smakowe, od których nerw prowadzi do mózgu.

Błona śluzowa znajdująca się w nozdrzach daje czucia węchowe. Wiemy, że istnieje wielka ilość zapachów; czucia węchowe można, zdaje się, ugrupować w klasy, podobnie jak tony i szmery, barwy i jasności. Nie możemy natomiast określić ani ilości czuć węchowych, ani stwierdzić, które z nich są pierwotniejsze.

Komórki węchowe zaopatrzone są we włoski, które wystają w kanałach nosa i zatrzymują cząsteczki wonnych substancji, wdychanych przez nozdrza.

Narząd węchowy jest więc prostszy nawet od smakowego. Być może, że u człowieka narząd węchowy jest w stadium degeneracji, narząd smakowy zaś nie ulega zmianom. Tym można by wytłumaczyć, że spotykamy trudność w oznaczeniu ilości dających się odróżnić odrębnych czuć węchowych. Z jednej strony, nos łatwo się męczy, z drugiej odpowiadające części mózgu funkcjonują niedostatecznie dokładnie. Stąd utraciliśmy w znacznym stopniu zdolność rozróżniania zapachów.

płaskowniki pa

To Cię zainteresuje:

– płaskownik pa