Uwaga zbiór wpisów

Działanie uwagi

Badanie eksperymentalne uwagi dało nam cenną wiedzę o tym, jaki jest przebieg życia psychicznego w stanie uwagi. Dwie rzeczy tu zaznaczymy. (1) Uwaga nie może być skupiona na jednej rzeczy przez czas dłuższy. Fale uwagi podnoszą się i opadają w szybkim tempie; uwaga fluktuuje. Najdłużej uwaga może się zatrzymać na jednym przedmiocie w przeciągu 24 […]

Postawa cielesna w stanie uwagi

Rozpatrzymy teraz „zewnętrzną” stronę uwagi, mianowicie postawę cielesną, jaką przyjmujemy w tym stanie. Możemy ją krótko określić jako postawę, która zapewnia najkorzystniejsze użytkowanie narządu zmysłowego, na który działa przedmiot, objęty uwagą. Polega ona na napięciu całego ciała: wszystkie mięśnie znajdują się „pod kontrolą”. Głowa mocno opiera się na ramionach, poddana naprzód, jeżeli przedmiotem uwagi jest […]

Uwaga i uczucie cz. 3

Pogląd, że uwagę zwracamy na dany przedmiot po uprzednim zainteresowaniu się nim, jest tak szeroko rozpowszechniony i wydaje się tak naturalnym, iż czytelnikowi może być trudno stanąć na właściwym stanowisku i uznać uwagę i uczucie za dwie strony tego samego przeżycia psychicznego. Przekonajmy się tedy, co ma do powiedzenia introspekcja o tym podobieństwie uwagi i […]

Uwaga i uczucie cz. 2

Musimy tu wystrzegać się pospolitego błędu. Zazwyczaj sądzimy, że uwaga nasza zwraca się ku jakiemuś przedmiotowi, gdy nas przedmiot dany poprzednio zainteresował: że przyjemność lub przykrość przychodzi najpierw, później zaś następuje uwaga, którą przedmiot dany przyciąga przez to, że jest interesujący. W rzeczywistości tak nie jest. Uczucie i uwaga zjawiają się w świadomości współcześnie: są […]

Uwaga i uczucie cz. 1

Gdyby zapytano czytelnika, nim przeczytał poprzednie rozważania, dlaczego zwraca uwagę na dane rzeczy, to odpowiedziałby zapewne: „ponieważ mnie interesują”. Gdyby postawiono mu to samo pytanie obecnie, po przeczytaniu poprzedniego paragrafu, to odpowiedziałby prawdopodobnie: „Ponieważ są to rzeczy, odpowiadające kierunkowi moich tendencji nerwowych, lub zgodne z moim usposobieniem psychicznym”. Obie odpowiedzi są słuszne, — jakkolwiek każda […]

Tendencje biologiczne i ustrój psychiczny cz. 6

Wtórna uwaga bierna jest zasadniczym warunkiem postępu ludzkiego. Im bardziej łatwą i zwykłą staje się dana praca, z tym większą energią może umysł zwrócić się ku innej sprawie. Gdy i ta z kolei stanie się łatwą i naturalną, umysł zwraca się ku nowej, i t. d. Wtórna uwaga bierna staje się możliwa na skutek tego, […]

Tendencje biologiczne i ustrój psychiczny cz. 5

Lecz człowiek jest wyższy od zwierząt pod tym względem, że posiada pewną świadomą tradycję, ma historię: posiada wiedzę o przeszłości, która może rzucać światło na przyszłość. Dlatego też człowiek może „stawać po stronie” tych, albo innych wyobrażeń, walczących o pierwsze miejsce w świadomości; może „opowiedzieć się” za jednym wyobrażeniem, a zahamować inne. Częściowo czynimy to […]

Tendencje biologiczne i ustrój psychiczny cz. 4

Stąd też tendencja do biernego nastawiania uwagi na te rzeczy tkwi głęboko w naszej naturze fizycznej. Przy danych warunkach życia i rozwoju niemożliwe jest istnienie jednostki żywej, która by tej tendencji nie posiadała. (2) Liczba rzeczy, ku którym uwaga nasza zwraca się mimowolnie, jest niezbyt wielka. Rzeczy, do tej liczby nie należące, nie są w […]

Tendencje biologiczne i ustrój psychiczny cz. 3

Układ nerwowy dziecka, jakkolwiek posiada już pewną określoną budowę, jest jeszcze w znacznym stopniu plastyczny; nałóg, narzucony przez wychowanie, staje się drugą naturą. Ukształtowanie tej „drugiej natury” jest właśnie zasadniczym zadaniem wychowania. Tłumacząc to na język psychologiczny, powiadamy, że wychowawca winien poznać ‘przyrodzony ustrój psychiczny wychowańca, zarówno dobre jak i złe jego strony — i […]