Obraz życia psychicznego

Odwracając porządek, możemy naszkicować obraz życia psychicznego w sposób następujący. Rozpoczynamy od klasyfikacji elementarnych zjawisk psychicznych i podziału na czucia (czerwony, chłodny, gorzki) i uczucia (przyjemny, przykry).

W doświadczeniu pierwiastki te nigdy nie są dane oddzielnie: świadomość nigdy nie jest pojedynczym zjawiskiem, lecz zawsze grupą zjawisk konkretnych. W przeciwieństwie do chemika, który może badać wodór (H) i tlen (O), zarówno oddzielnie, jak i w połączeniu (naprz. wodę II20), zarówno pierwiastki, jak i ciała złożone, psycholog może wytworzyć sobie pojęcie o uczuciach i uczuciach elementarnych jedynie drogą abstrakcji, skierowując uwagę na jedną część konkretnego zjawiska i pomijając resztę. Następne miejsce w tym szeregu zajmują najprostsze formy rzeczywistego doświadczenia psychicznego, mianowicie konkretne zjawiska psychiczne, jak wyobrażenia, wzruszenia. Te z kolei, łącząc się, tworzą różne postacie (treści) świadomości, występujące w różnych stanach, zależnie od zmiennych warunków fizjologicznych. Wreszcie pewien splot treści świadomych tworzy życie psychiczne dziecka, dorosłego człowieka lub starca; te zaś trzy okresy życia psychicznego razem wzięte tworzą całokształt życia psychicznego jednostki ludzkiej.

gruz poznań

Zagadnienia psychologii. Teraz możemy już określić dokładnie, na czym polega zadanie, które ma rozwiązać psychologia. Psycholog (1) ma dać dokładny opis zjawisk elementarnych, — czuć i uczuć. Następnie (2) winien ustalić prawa, rządzące połączeniem pierwiastków w zjawiska konkretne i zjawisk konkretnych w postacie świadomości. Winien również wyjaśnić, czy prawa te stosują się jednakowo do wszystkich trzech okresów życia psychicznego; czy są te same dla człowieka i zwierzęcia – czy też dla różnych stopni rozwoju psychicznego są różne. Wreszcie (3) psycholog winien podać warunki fizjologiczne, w których zachodzą elementarne zjawiska psychiczne, oraz warunki, od których zależy zmienność stanów świadomości.

Te trzy zagadnienia są zbyt rozległe, aby mogły być rozwiązane w jednej książce. Na tym miejscu możemy jedynie naszkicować pokrótce odpowiedź na najważniejsze zagadnienia. Dobrze jest jednak, rozpoczynając badanie życia psychicznego, uprzytomnić sobie już na wstępie, jak rozległe i różnorodne jest pole badań psychologicznych.

gruz poznań

To Cię zaciekawi:

– Autolaweta Rzeszów