Odczucia, które daje oko cz.5

Wyjaśnienie czuć wzrokowych, określenie ich organicznych warunków, jest rzeczą trudną, i czytelnik musi je przyjąć w znacznym stopniu na wiarę. Najlepsze wyjaśnienie podaje obecnie Hering, profesor fizjologii uniwersytetu lipskiego. Można je streścić w sposób następujący:

(1) W „aparacie wzrokowym” (w siatkówce, w połączonych z nią częściach kory mózgowej lub też w obu) istnieją trzy substancje chemiczne, na które światło (fale eteru) działa w różny sposób.

(2) W każdej z tych substancji zachodzą dwa procesy chemiczne: rozkład i odnowa. Dwóm procesom tym odpowiadają w każdym wypadku dwa różne czucia. Procesom w jednej substancji odpowiadają czucia jasności (biała— czarna); procesom w drugiej — czucia barw zielonej i czerwonej; procesom w trzeciej – czucia barw żółtej i niebieskiej. W siatkówce więc może powstać sześć różnych procesów; z sześciu towarzyszących im czuć zasadniczych możemy otrzymać wszystkie inne czucia wzrokowe. Na przykład: barwa blado-purpurowa odpowiada połączeniu procesów, wywołujących czucia barwy białej, czerwonej i niebieskiej; wszystkie trzy substancje więc biorą udział w wywołaniu tego czucia.

okna energooszczędne kraków

 (3) Każdy bodziec świetlny oddziaływa na substancję wywołującą czucia jasności; na pozostałe dwie substancje oddziaływają tylko bodźce szczególne.

(4) Promienienie czerwone i zielone, padając współcześnie na tę samą część siatkówki, neutralizują się i pozostaje samo czucie jasności. Wynika to z tego, że procesy chemiczne rozkładu i syntezy są procesami antagonistycznymi, przeciwnymi, że przeciwdziałają sobie w substancji siatkówki. Toż samo tyczy się barw żółtej i niebieskiej.

Inna rzecz, gdy na tę samą część siatkówki działają bodźce świetlne, odpowiadające jasnościom białej i czarnej; wówczas widzimy mieszaniną białego i czarnego – jasność szarą.

Procesy, odpowiadające jasnościom, zdają się nie neutralizować się wzajemnie, jak barwy czerwona i zielona. W rzeczywistości jednak kolor biały i czarny neutralizują się w siatkówce; niema tu bowiem samodzielnego procesu, który by odpowiadał jasności szarej. Komórki kory mózgowej, z którymi połączony jest nerw optyczny, znajdują się w stanie stałego podrażnienia (skutkiem zmian temperatury i t. p.), niezależnie od tego, czy na oko działa jakiś bodziec zewnętrzny; podrażnienie to wywołuje „wewnętrzne” lub „subjektywne” czucia wzrokowe, mianowicie czucia jasności szarej.

okna energooszczędne kraków