Procesy psychiczne

Procesy psychiczne

Musimy teraz zapytać, czym się to dzieje, że procesy psychiczne różnią się od wszystkich innych procesów, o których już wspominaliśmy. Gdyby proces psychiczny był pod każdym względem tym samym, czym jest proces chemiczny lub biologiczny, nie moglibyśmy tych trzech rodzajów procesów zaliczyć do trzech różnych nauk: w takim razie reakcja chemiczna, rozwój żaby i przebieg wyobrażenia musiałyby być badane przez jedną jakąś naukę. Cóż za tym znaczy wyraz „psychiczny” (duchowy)?

Powiedzieliśmy przed chwilą, że procesy psychiczne zachodzą „wewnątrz nas”. Procesy w próbówce lub w akwarium zachodzą, rzecz jasna, na zewnątrz. Tu więc leży jedna różnica pomiędzy zjawiskiem psychicznym i każdym innym. To jednak mówi jeszcze niewiele. Również bowiem zjawiska chemiczne zachodzą „wewnątrz nas”, na prz. procesy trawienia i t. p. Również w nas zachodzą procesy biologiczne rozwoju i rozkładu, a przecież nie nazywamy ich psychicznymi. Różnica za tym nie może być jedynie różnicą między „wewnątrz” i „zewnątrz”.

Zadanie nasze polega na odróżnieniu w jakikolwiek sposób procesów wewnętrznych, które są, od tych, które nie są psychicznymi. Mieliśmy podobne zadanie: przekonaliśmy się, że każda nauka jest opowiadaniem, lecz nie każde opowiadanie jest nauką. To samo stosuje się i tutaj: wszystkie procesy psychiczne zachodzą wewnątrz naszego ciała, lecz nie wszystkie procesy wewnętrzne są psychicznymi. Jakaż jest między niemi różnica? Cechami charakterystycznemu które podnosiły opowiadanie do godności nauki, były: metodyczność i dokładność.